De toenemende zorgvragen en de verwachte tekorten in het aanbod zijn een grote uitdaging voor de toekomst. De provincie Antwerpen neemt verschillende concrete en innovatieve initiatieven die rekening houden met het veranderend zorglandschap. In Turnhout wordt een eerste TEJO werking (therapeutische begeleiding voor jongeren) in de Kempen opgestart. Ook in Lier start een TEJO werking.
Er is een subsidie voor initiatieven die de opstart van een wijkgezondheidscentrum (WGC) in onze provincie verkennen. Zo is zowel in Herentals als in Heist-op-den-Berg en Willebroek de verkenningsfase voor een wijkgezondheidscentrum opgestart.
De provincie steunt ook de opstart van een nieuwe postacademische opleiding aan de Universiteit Antwerpen voor verpleegkundigen in de huisartsenpraktijk. Bovendien heeft de provincie ook een brede projectenoproep gelanceerd rond toegankelijke gezondheidszorg. Ook het lopende pilootproject 'Laat je tanden zien' in samenwerking met de provincie is een succes.
Met de steeds langere levensverwachtingen hebben velen van ons vroeg of laat nood aan zorg. "Toch vindt niet iedereen de weg naar een huisarts, woonzorgcentrum, kinesist, tandarts of een lokaal dienstencentrum.
Om ervoor te zorgen dat iedereen –vooral ook de kwetsbare groepen- in de toekomst makkelijker een eerste aanspreekpunt vinden, ondersteunt de provincie Antwerpen verschillende initiatieven.", motiveert Peter Bellens, gedeputeerde voor Welzijn en Gezondheid. "We willen zoveel mogelijk financiële, geografische, culturele of psychosociale drempels wegnemen voor mensen die nood hebben aan eerstelijnsgezondheidszorg."
TEJO Kempen
Voor jongeren die op zoek zijn naar therapeutische begeleiding is er TEJO. Deze organisatie ontstond vijf jaar geleden in Antwerpen dankzij financiële en logistieke ondersteuning van de provincie Antwerpen.
"We bieden op een snelle, kortdurende en kosteloze manier professionele hulp aan jongeren met psychische problemen", aldus medewerker van Tejo Mechelen Amina Bouzakoura. "De jongeren hebben geen ouderlijke toestemming nodig om bij ons terecht te kunnen. Het is gratis en er zijn geen wachtlijsten. Op die manier zijn we toegankelijk voor onze doelgroep."
"Het is belangrijk dat elke jongere in de eigen regio gebruik kan maken van deze dienstverlening Met de succesvolle ervaringen in Antwerpen en de vrijwillige inzet van therapeuten wilden we ook in de andere regio's dit aanbod organiseren. Zo werd in onze provincie eind februari eenzelfde service opgestart in Mechelen en werken we op dit moment aan de opstart van TEJO in regio Turnhout en Lier.", gaat Bellens verder.
Wijkgezondheidscentra
De provincie maakt ook middelen vrij voor initiatieven die de opstart van wijkgezondheidscentra (WGC) verkennen. Naast de bestaande WGC's 'De Zilveren Knoop' in Lier, 'Wel en Wee' in Mechelen, ''t Spoor in Borgerhout, 'WGC Zuidrand' en 'De Regent' in Antwerpen worden in onze provincie nu ook de mogelijkheden onderzocht voor de opstart in Herentals, Heist-op-den-Berg en Willebroek, met de steun van de provincie Antwerpen.
Een WGC is een multidisciplinaire eerstelijnspraktijk waar zorgverleners van verschillende disciplines onder één dak samenwerken. Een WGC krijgt van de mutualiteiten een vast bedrag per maand per ingeschreven patiënt.
Van zodra iemand ingeschreven is bij een WGC, betaalt hij of zij geen persoonlijke bijdrage ongeacht de frequentie waarmee hij of zij beroep doet op de huisartsen, kinesisten of verpleegkundigen van het centrum. Ook logopedisten, psychologen of andere paramedische disciplines kunnen zich aansluiten en laagdrempelig hun diensten aanbieden.
"Door te werken met een forfaitair systeem kan de financiële drempel verdwijnen voor mensen. Ook de multidisciplinaire aanpak heeft voordelen voor de cliënt. Door een direct contact met vertrouwde zorgverleners, met verschillende specialisaties onder één dak worden omwegen vermeden.", legt huisarts Jos De Smedt uit Heist-op-den-Berg uit.
Eerste postacademische opleiding voor verpleegkundigen in de huisartsenpraktijk
In een aantal steden en dorpen is een relatief tekort aan huisartsen en dit probleem wordt groter. Daardoor komt de toegankelijkheid van huisartsenzorg onder druk te staan. Er is nood aan praktijkassistenten en verpleegkundigen die huisartsen ontlasten en ervoor zorgen dat de huisartsenzorg goed en toegankelijk blijft.
Het Centrum voor Huisartsgeneeskunde en de afdeling Verpleeg en Vroedkunde van de Universiteit Antwerpen werkt samen met de drie hogescholen (Karel De Grote, AP en Thomas More) een postacademische vorming uit als antwoord op de noodzakelijke praktijkvergroting en stijgende complexiteit van zorg in de huisartsenpraktijk die een multidisciplinaire aanpak noodzaakt.
Het gaat om een postgraduaat voor verpleegkundigen in de huisartsenpraktijk (VIHP) van 30 studiepunten aan de UA. Professor Roy Remmen van de Universiteit Antwerpen: "Door de kwaliteitszorg van de UAntwerpen zal een afgestudeerde voldoen aan een aantal bekwaamheidseisen en wordt de standaard gesteld voor de rol van de verpleegkundige in de huisartspraktijk.
We bieden een aantrekkelijke opleiding en zullen ook zorgen voor stages in huisartspraktijken die dan gezien kunnen worden als een soort re-integratie traject. We verwachten dat de opleiding een katalysator functie heeft en het zorglandschap zal beïnvloeden."
De provincie Antwerpen steunt de opstart van deze opleiding met een subsidie van 38.700 euro.
Laat je tanden zien
In 2014 startte 'Laat je tanden zien', een pilootproject rond basis-tandzorg voor mensen in kansarmoede dat inzet op zowel preventie als toegankelijkheid van de zorg.
Er zijn studies die aantonen dat mensen uit kwetsbare doelgroepen maar de helft zo vaak naar de tandarts gaan voor een preventieve controle dan anderen. "Door beperkte kennis over mondhygiëne, dragen ze onvoldoende zorg voor hun gebit. Vaak hebben zij slechte eetgewoontes, waardoor ze meer te kampen krijgen met gaatjes, ontstoken tandvlees en tandpijn.
Deze mensen stuiten op drempels die niet zonder begeleiding weggewerkt worden bv. onzekerheid over de behandeling, gebrek aan controle en opvolging, gebrek aan motivatie, hun financiële problemen en hun angst om naar de tandarts te gaan", aldus tandarts Rita Tutelaars. "Naast de gezondheidsproblemen en de onnodige kosten die daaruit voortkomen heeft dit ook heel wat sociale gevolgen.
Het belemmert sociale relaties en het beïnvloedt het zelfbeeld van mensen in armoede op een negatieve manier.", vult Koen Hendrickx, maatschappelijk werker van het Sociaal Huis in Malle aan.
PSC Open huis, Stad Antwerpen, Provincie Antwerpen , PGC, VVT en LOGO Antwerpen startte het pilootproject onder de deskundige leiding van de LOGO projectmedewerker, Hanne Celis.
De mensen doorlopen eerst een preventietraject: via infosessies en poetsinstructies werken we ze rond vaardigheden, motivatie en gewoontevorming. Daarna kunnen zij een afspraak maken bij de tandarts, voor een volledige behandeling en opvolging. De financiële drempel wordt weggewerkt door een transparante regeling derde betaler en een aanvullend projectbudget. Voor de tandartsen worden er infosessies over werken met mensen in kansarmoede georganiseerd.
Projectoproep
De provincie Antwerpen wil bijdragen tot de toegankelijkheid van de gezondheidszorg. "Daarom maken we via impulssubsidies middelen vrij zodat we organisaties aanmoedigen om over de verschillende sectoren heen samen te werken rond eerstelijnszorg.
Nog tot 23 september kunnen projecten worden ingediend via de projectoproep rond toegankelijke gezondheidszorg. Als het gaat over de gezondheid van mensen, dan is geen enkel initiatief overbodig. Het is onze taak als provincie om via strategische samenwerking een geïntegreerde zorg mogelijk te maken, vernieuwende initiatieven te stimuleren en er mee voor te zorgen dat iedereen de weg vindt naar een aanspreekpunt binnen de eerstelijnsgezondheidszorg." besluit Peter Bellens.
Op de foto van links naar rechts boven: Peter Bellens (Gedeputeerde provincie Antwerpen), Roy Remmen (Professor UAntwerpen), Rita Tutelaars (tandarts Antwerpen), Jos De Smedt (huisarts Heist-o/d-Berg), Tom Hoerée (huisarts Antwerpen). Onder: Amina Bouzakoura (Tejo Mechelen), Wendy Verheyen (Sociaal huis Malle)
